“Yıldızsız gezegenler” kendi sistemlerini oluşturabiliyor

James Webb Uzay Teleskobu’nun (JWST) yeni gözlemleri, Jüpiter’in 5 ila 10 katı kütleye sahip bazı serbest dolaşan gezegenlerin çevresinde, tıpkı bebek yıldızların etrafındaki gibi yoğun kristal silikat içeren diskler bulunduğunu ortaya çıkardı.

YILDIZSIZ AMA SİSTEMLİ

St. Andrews Üniversitesi’nden gökbilimci Aleks Scholz, “Bu çalışmalar, kütleleri dev gezegenlerle kıyaslanabilir olan bu cisimlerin, kendi küçük gezegen sistemlerini kurabilecek potansiyele sahip olduğunu gösteriyor. Bu sistemler, Güneş Sistemi’ne benzeyebilir ama kütle ve büyüklük açısından 100 kat daha küçük ölçekli olur” diyor.

Araştırmacılar, Orion Bulutsusu’ndaki sekiz serbest dolaşan gezegenin disk yapısını inceledi. Disklerde hidrokarbon ve silikat tanelerinin kristalleşmeye başladığı görüldü. Bu durum, bebek yıldızların etrafında gezegen oluşum sürecinde gözlenen yapılarla büyük benzerlik taşıyor.

UYDULAR VE HALKALAR MÜMKÜN

Bu bulgular, yıldızsız gezenlerin ileride Jüpiter ya da Satürn gibi geniş uydu sistemleri ve halkalar geliştirebileceğini düşündürüyor. Henüz Güneş Sistemi dışındaki hiçbir gezegenin uydusu tespit edilememişken, bu keşif bilim insanlarını heyecanlandırıyor.

Çalışmaya öncülük eden astrofizikçi Belinda Damian, “Bu keşifler, gezegen oluşumunun yapıtaşlarının, Jüpiter’den sadece biraz büyük ve uzayda yalnız dolaşan cisimlerin etrafında bile bulunabileceğini gösteriyor. Yani gezegen sistemlerinin oluşumu sadece yıldızlara özgü olmayabilir” diyor.

KOZMOSUN SÜRPRİZLERİ

Serseri gezegenlerin, ya oluşum sırasında yıldızlarının çekiminden koparak serbest kaldıkları ya da doğrudan yıldızlar gibi, tek başlarına ortaya çıktıkları düşünülüyor. JWST’nin bulguları, evrende gezegen sistemlerinin tahmin edilenden çok daha yaygın olabileceğine işaret ediyor.