Uzayın zorlu şartları insan vücuduna ne yapıyor?

Yeni bir araştırmaya göre uzay yolculuğu, insan bedenindeki kök hücreleri hızla yaşlandırarak onarım mekanizmalarını zayıflatıyor.

İnsanlığın en büyük başarılarından biri olan uzay yolculuğu, insan vücudundaki hayati hücrelere ağır bir bedel ödetiyor.

Yeni bir araştırmaya göre, uzay görevleri vücudun doğal onarım sistemi için kritik öneme sahip kök hücrelerin yaşlanma sürecini hızlandırıyor.

HÜCRELER DAHA HIZLI YAŞLANIYOR

California Üniversitesi’nden bir ekip, kök hücreleri dört ikmal göreviyle Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) gönderdi.

California Üniversitesi’nden bir ekip, kök hücreleri dört ikmal göreviyle Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) gönderdi.

32 ile 45 gün arasında süren görevlerin ardından yapılan analizlerde, hücrelerin sağlıklı yeni hücre üretme kapasitesini kaybettiği, DNA hasarına daha yatkın hale geldiği ve kromozom uçlarındaki koruyucu kapakların kısaldığı görüldü.

Bu değişiklikler, hücresel düzeyde hızlanan yaşlanmanın işaretleri olarak değerlendirildi.

ASTRONOTLARDA ŞAŞIRTAN DEĞİŞİM

Bu etkiler, geçtiğimiz aylarda NASA astronotları Butch Wilmore ve Suni Williams’ın dönüşüyle gözler önüne serildi. Başlangıçta 8 gün planlanan görevleri, Boeing Starliner’daki teknik sorunlar nedeniyle 286 güne uzadı.

Dünyaya döndüklerinde iki astronotun yorgun, zayıf ve yaşlı görünümleri dikkat çekti. Williams’ın saçlarının belirgin biçimde beyazladığı görüldü.

Yerçekimsiz ortamda kas erimesi ve kemik kaybı yaşayan astronotlar, inişten sonra yürüyemedikleri için sedyelerle taşındı.

HÜCRELERDE ENERJİ KRİZİ

Yeni çalışmada, kök hücrelerin uzayda olağandışı şekilde fazla aktif olduğu belirlendi. Bu durum enerji rezervlerini tüketmelerine ve kendilerini yenileyemez hale gelmelerine yol açtı.

Hücrelerde iltihaplanma ve mitokondri kaynaklı stres de gözlendi. Ancak hücreler daha sonra genç ve sağlıklı bir ortama konulduğunda bazı hasarların geri döndüğü görüldü.

ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR NE DİYOR?

NASA’nın “İkizler Araştırması”nda da benzer bulgular elde edilmişti. Astronot Scott Kelly 340 gün uzayda kalırken, ikizi Mark Kelly Dünya’da yaşamıştı.

Çalışmada gen ifadelerinde değişimler, telomer uzunluklarında dalgalanmalar ve bağırsak mikrobiyomunda kaymalar tespit edilmişti. Çoğu etki Dünya’ya dönüşten sonra normale dönerken, bazı değişikliklerin kalıcı olabileceği görülmüştü.