Hawaii’de 500 yıllık kaya sanatı dalgalar geri çekilince ortaya çıktı

ABD Ordusu tarafından 28 Temmuz’da yapılan açıklamaya göre, arkeologlar 26 farklı figür içeren bu antik sanatı incelemeye aldı. Figürler 15 santimetre ile 2 metre arasında değişen boyutlara sahip. Bunların 18’i insanları tasvir ederken, sekizinin erkek cinsel organını temsil ettiği, diğerlerinin ise ritüel dansları ya da törenleri anımsatan dinamik pozlarda olduğu belirtiliyor.

En büyük figür, bir elini göğe, diğerini ise yere uzatmış bir pozda duruyor. Bölgenin baş arkeoloğu Laura Gilda, “Net bir tarih belirlemek zor, ancak bu çizimler yakın çevredeki diğer örneklere bakıldığında 600 yıla kadar uzanabilir,” dedi.

DALGALAR ALTINDAKİ TARİH

Gilda’nın ekibi, bu eşsiz kaya sanatı örneklerini belgeleyerek yerel yerli topluluklarla paylaşmayı ve aynı zamanda ziyaretçilerin zarar vermesini önlemeyi amaçlıyor. ABD Ordusu’na bağlı Kültürel Kaynaklar Programı yetkilileri, bu tarz petrografların genellikle sahil kumlarıyla örtülü olduğunu ve yalnızca belli mevsimlerdeki gelgitlerle ortaya çıktığını vurguladı.

Taşa oyulmuş bu figürler, insanlığın bilinen en eski sanatsal ifade biçimlerinden biri olarak kabul ediliyor. Arkeolojik kayıtlara göre Hawaii Adaları’na ilk yerleşim, 940–1200 yılları arasında Polinezyalı denizciler tarafından gerçekleşmişti. Yerliler, Avrupalılarla 1778’de Kaptan James Cook’un gelişiyle ilk kez temas kurmadan önce yaklaşık 600 yıl boyunca adalarda bağımsız bir kültür geliştirmişti.

KRALLIKTAN İLHAKA, GEÇMİŞİN İZLERİ HÂLÂ DURUYOR

Avrupa silahlarının yardımıyla Kral Kamehameha I, 1795’te adaları birleştirerek Hawaii Krallığı’nı kurmuştu. 1840’ta ise ırk, cinsiyet ve servet gözetmeksizin oy hakkı tanıyan bir anayasal monarşi sistemi getirilmişti. Ancak 1893’te Dole şirketi gibi dış kaynaklı ticari çıkar grupları, ABD Deniz Piyadeleri’nin desteğiyle Kraliçe Liliʻuokalani’yi tahttan indirerek bağımsız yerli yönetimi devirmişti. Adalar önce kısa süreliğine Hawaii Cumhuriyeti ilan edilmiş, ardından 1898’de ABD tarafından ilhak edilmişti. Hawaii, 1959’da ABD’nin 50. eyaleti oldu.

Bugün 72 yaşında olan yerli kültür uzmanı Glen Kila, verdiği demeçte bu dev kaya sanatı eserinin Avrupalıların gelişi öncesinde dini veya törensel inançları anlatmak için yapıldığını belirtti.