Dev göktaşının Ay'a çarpma ihtimali arttı: Dünya'yı nasıl etkileyecek?

Bilim insanları, “şehir katili" olarak adlandırılan 2024 YR4 adlı göktaşına ilişkin yeni ve endişe verici bir güncelleme paylaştı. 67 metre çapındaki bu dev asteroidin, 22 Aralık 2032’de Ay’a çarpma olasılığı şu anda yüzde 4, ancak yeni gözlemlerle bu oran yüzde 30’a kadar yükselebilir.

Araştırmacılara göre olası bir çarpma, Ay yüzeyinde yaklaşık 1 kilometre genişliğinde bir krater açacak ve 10 bin ton kadar Ay kayasını uzaya fırlatacak. Bu parçaların yüzde 30’u Dünya yörüngesine yönelerek uydular ve iletişim sistemleri için tehlike oluşturabilir.

Johns Hopkins Üniversitesi’nden Dr. Andrew Rivkin, yeni gözlemlerin bu olasılıkları ciddi biçimde değiştirebileceğini söyledi ve “Şubat ayında yapılacak gözlemler, çarpma riskini neredeyse sıfıra indirebilir, ama aynı şekilde yüzde 30’a kadar da çıkarabilir" dedi.

JAMES WEBB KRİTİK ROL OYNAYACAK

Asteroid, Dünya teleskoplarının görüş alanından çıktığı için bir süredir izlenemiyor. Ancak James Webb Uzay Teleskobu (JWST), 18 ve 26 Şubat 2026 tarihlerinde göktaşını iki kısa gözlem penceresinde yeniden görüntüleyebilecek.

Bu, 2024 YR4’ün konumunu ve hızını ölçmek için son büyük fırsatlardan biri olacak. Gözlemler sonucunda Ay’a çarpma olasılığının yüzde 1’in altına düşmesi olası, ancak küçük bir ihtimalle tersine yüzde 30’a yükselmesi de mümkün.

NASA VE ESA İÇİN ZAMAN DARALIYOR

NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA), göktaşını saptırma seçeneklerini değerlendiriyor. Ancak bu tür müdahalelerin etkili olabilmesi için 2030’dan önce başlatılması gerekiyor.

NASA’nın daha önceki DART misyonu, bir uyduyu asteroide çarptırarak onun yörüngesini değiştirme yönteminin işe yaradığını göstermişti.

Alternatif planlar arasında nükleer patlatma (yakın mesafede patlatılarak yön değiştirme), iyon itkiyle yumuşak saptırma, yerçekimi traktörü (gravity tractor) yöntemiyle kütle çekimiyle yön değiştirme gibi seçenekler de bulunuyor.

UZAY ALT YAPISI RİSK ALTINDA

Avrupa Uzay Ajansı’ndan gezegen savunma birimi başkanı Richard Moissl, olası bir çarpmanın Dünya’daki insanlar için doğrudan bir tehlike oluşturmadığını, ancak uydular ve uzay tabanlı iletişim sistemleri için ciddi risk yaratabileceğini söyledi. 

Moissl, “Bir Ay çarpması, doğrudan yeryüzünü tehdit etmez; ama yörüngedeki alt yapıya ciddi zarar verebilir" dedi.

ESA’nın ise 2025 bütçesinde 2024 YR4’e özel bir izleme veya saptırma görevi yer almasa da, kurum olası gözlemlerden sonra ek önlem planlarını değerlendireceğini açıkladı.