Ameliyatsız beyin tedavisi: Yeni ultrason kaskı umut veriyor

İngiltere’deki University College London (UCL) araştırmacıları, geliştirdikleri yeni bir ultrason kaskı ile bu tabloyu değiştirmeye hazırlanıyor. Cerrahi işleme gerek kalmadan beynin derin devrelerini hedef alabilen kask, üstelik şimdiye kadar görülmemiş bir hassasiyetle çalışıyor.

1000 KAT DAHA HASSAS

Çalışmanın kıdemli yazarı, biyomedikal mühendis Bradley Treeby, teknolojinin hem araştırma hem de klinik tedavi açısından çığır açtığını söylüyor: “Bu ilerleme sayesinde bilim insanları, daha önce yalnızca cerrahiyle erişilebilen derin beyin devrelerini invazif olmayan yöntemlerle inceleyebilecek. Klinik açıdan ise Parkinson, depresyon ve esansiyel tremor gibi rahatsızlıkların tedavisinde yeni bir dönem başlayabilir.”

Araştırmaya göre kask, beynin belirli bölgelerini mevcut ultrason cihazlarından 1000 kat, benzer derin beyin teknolojilerinden ise 30 kat daha küçük alanlarda hedefleyebiliyor. Bunu, iç yüzeyine yerleştirilen 256 odaklı ultrason elemanı sayesinde başarıyor.

GÖNÜLLÜLER ÜZERİNDE TEST EDİLDİ

Çalışmaya katılan yedi gönüllü, kask takılı halde deneylere katıldı. Araştırmacılar, görsel bilgileri işleyen talamus bölgesi olan lateral genikulat çekirdeği (LGN)’yi hedef aldılar. Gönüllüler, yanıp sönen bir dama tahtası deseni izlerken ultrason dalgaları gönderildi. Eş zamanlı yapılan fMRI taramaları, görsel kortekste belirgin bir aktivite artışı olduğunu gösterdi.

Araştırmanın ilk yazarı Eleanor Martin, sistemin gerçek zamanlı fMRI uyumuna dikkat çekerek, “Bu özellik kapalı devre nöromodülasyon ve kişiselleştirilmiş tedaviler için büyük bir fırsat yaratıyor” dedi.

40 DAKİKALIK ETKİ

Bir diğer deneyde, kaskın etkisinin kalıcılığı incelendi. Görsel korteksteki aktivite, uyarı bittikten 40 dakika sonra bile devam etti. İlginç olan ise gönüllülerin herhangi bir görsel değişim hissetmemesine rağmen, taramalarda belirgin beyin aktivitesi değişiklikleri görülmesiydi.

Oxford Üniversitesi’nden klinik nörobilimci Ioana Grigoras, “Özellikle Parkinson gibi derin beyin bölgelerinin etkilendiği hastalıklarda klinik uygulamaları bizi çok heyecanlandırıyor” diye konuştu.

GELECEĞE UMUT

Araştırmacılar, mekanizmanın tam olarak nasıl işlediğini anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu vurguluyor. Ancak şimdiden, ameliyatsız ve geri dönüşümlü bir yöntemle derin beyin yapılarını etkilemek mümkün hale gelmiş durumda. Bu gelişme, hem bilim insanlarının beyni anlamasında hem de hastalara yönelik yeni tedavi yollarında bir paradigma değişimi olarak görülüyor.