3,3 milyar yıllık kayalarda kadim yaşamın izleri bulundu

Bilim insanları, Dünya’daki yaşamın sanılandan çok daha erken ortaya çıkmış olabileceğine dair yeni kimyasal kanıtlar keşfetti.

3,3 milyar yıldan daha eski kayalarda bulunan kimyasal izler, oksijen üreten fotosentezin düşünülenden yaklaşık 1 milyar yıl önce başlamış olabileceğini gösteriyor.

Carnegie Bilim Enstitüsü liderliğindeki uluslararası araştırma ekibinin bulguları, Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlandı. Ekip, kaybolmuş biyomoleküllerin yerine geride bıraktığı kimyasal parçalanma örüntülerini yapay zeka ile analiz ederek, yaşamın izlerini ortaya çıkardı.

TESPİT ETMEK NEDEN ZOR?

Dünya’nın ilk dönemleri, kolayca fosilleşmeyen mikrobiyal örtüler ve basit hücrelerle doluydu. Bu organizmalar zamanla gömüldü, ısındı, ezildi ve kayalar içinde parçalandı. Bu süreçler, milyarlarca yıl önceki biyolojik izlerin büyük bölümünü yok etti.

Bu nedenle bilim insanları, şimdiye kadar 1,7 milyar yıldan daha eski kayalarda güvenilir moleküler yaşam izlerini bulamıyordu. Fotosentezin ne zaman ortaya çıktığı gibi büyük biyolojik dönüm noktaları da bu yüzden tam olarak bilinemiyordu.

Ancak yeni araştırma, ilk yaşamın izlerinin molekülleri kaybolsa bile kimyasal “kalıntı desenlerinin” varlığını ele verdiğini ortaya koydu.

KİMYASAL İPUÇLARINI OKUDU

Ekip, antik kayalardaki organik ve inorganik bileşenleri moleküler parçalara ayırarak desenlerini çıkardı. Daha sonra yapay zeka modeli, 400’den fazla örnek üzerinde eğitildi. Bu örnekler arasında modern bitki ve hayvanlar, mikrobiyal örtüler, bir milyar yıllık yosun fosilleri ve hatta meteoritler bile yer aldı.

Bu eğitim sayesinde sistem, biyolojik ve biyolojik olmayan kimyasal izleri yüzde 90’ın üzerinde doğrulukla ayırt edebildi. Ayrıca en az 2,5 milyar yıllık kayalarda fotosentez sinyalleri tespit edildi. Bu bulgular, fotosentezin başlangıcını yüz milyonlarca yıl geriye çekiyor.

DÜNYA DIŞI YAŞAM ARAYIŞINDA YENİ YÖNTEM

Bu yöntem sadece Dünya’nın geçmişini anlamayı değil, başka gezegenlerdeki olası yaşam izlerini araştırmayı da değiştirebilir. Bilim insanlarına göre bu teknik Mars’tan ya da diğer gök cisimlerinden getirilecek örneklere de uygulanabilir.